बाँके जिल्ला मुलुकको पछिल्लो राजनैतिक विभाजन अनुसार प्रदेश नम्बर पाँचमा पर्ने बाह्र जिल्ला मध्ये एक  जिल्ला हो । बाँक जिल्ला मुलुकको पछिल्लो राजनैतिक विभाजन अनुसार प्रदेश नम्बर पाँचमा पर्ने बाह्र जिल्ला मध्ये एक पहाडी जिल्ला हो। नेपालको  मानचित्रमा अक्षांस २७ डिग्री ५१ मिनेट उत्तरदेखि २८ डिग्री २० मिनेट उत्तर सम्म र देशान्तर ८१ डिग्री २९ मिनेट पूर्वदेखि ८२ डिग्री ८ मिनेट पूर्व सम्म  फैलिएर रहेको यस जिल्लाको क्षेत्रफल २,३३७ वर्ग कि.मि. छ ।
यस जिल्लाको पूर्व पश्चिम लम्बाई ८४ कि. मि. र उत्तर दक्षिण चौडाई ४० किलोमिटर छ । यस जिल्लाको सिमाना उत्तरमा दाङ्ग र सल्यान जिल्ला, दक्षिणमा भारत, पूर्वमा दाङ्ग र भारतीय सिमाना तथा पश्चिममा बर्दिया जिल्लाको सिमाना पर्दछ । २०६८ सालको जनगणना अनुसार कुल जनसंख्या ४९१,३१३ जना मध्ये पुरुष २४४,२५५ जना र महिला २४७,०५८ जना छन् । यस जिल्लामा कूल १ उपमहानगरपालिका, १ नगरपालिका र ६ गाउँपालिका रहेका छन् ।  

यस जिल्लाको नाम बाँके रहनुको पछाडि विभिन्न जनश्रुति, धार्मिक एवं पौराणिक आख्यानहरु रहेको पाइन्छ जस मध्ये केही यस प्रकार छन् । परापूर्व कालमा तराई क्षेत्रमा औलो, कालाजार जस्ता रोगहरुको प्रकोपले गर्दा यस क्षेत्रमा वसोवास गर्ने अधिकांश मानिसहरुको मृत्यु हुन गई सीमित मानिसहरुमात्र बाँकी रहेका मात्र कालान्तरमा बसोवास गरेको ठाँउ भनिँदै जाँदा पछि अपभ्रंश भई यस ठाँउलाई बाँके भन्न थालिएको पाइन्छ । सत्ययुगमा सतीदेवीको जिब्रो पतन भई त्यस ठाँउमा वाक्यस्वरी देवी उत्पन्न भई स्थापित वाक्यस्वरी (हाल वागेस्वरी) मन्दिर रहेको स्थानलाई छोटकरीमा वाक्य भनिदै जाँदा पछि बाँकेमा परिणत भएको भनाइ पनि रहेको छ ।  
 
बाँके जिल्लाको दक्षिणी भाग भारतीय सिमानासंग जोडिएकोले मध्यपश्चिम क्षेत्रको प्रमुख व्यापारिक केन्द्रको रुपमा रहेको छ । सरदर यस जिल्लाको पूर्व–पश्चिम लम्बाई करिव ८४ किलोमिटर र उत्तर–दक्षिणको चौडाई करिव ४० कि.मी. अनुमान गरिएको छ । यस जिल्लाको दक्षिण भागमा तराईको समथर भूभाग र उत्तरी भागमा पूर्व–पश्चिम फैलिएको चुरे श्रृंखला पर्दछ । भौगोलिक वनावट अनुसार यस जिल्लालाई तराईको समथर भूमि उत्तरको भावर प्रदेश र चुरे पर्वत श्रेणी गरी तीन भागमा विभाजनगर्न सकिन्छ । यस जिल्लाको हावापानी उष्ण देखि समशितोष्ण सम्म पाइन्छ ।